Türkiye ile Özbekistan arasında 8. Dönem KEK Protokolü imzalandı

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Özbekistan Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Maliye Bakanı Cemşit Kuçkarov, Taşkent’teki bir otelde baş başa ve heyetler arası görüşmeler yaptı.

Görüşmelerin ardından, Yılmaz ve Kuçkarov’un başkanlığında Türkiye-Özbekistan KEK 8. Dönem Toplantısı düzenlendi.

Toplantı sonrasında iki ülke arasındaki anlaşmaların imza törenine geçildi.

KEK Protokolü’nü imzalayan Yılmaz ve Kuçkarov’un huzurunda, şu anlaşmalar imza altına alındı:

– Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Özbekistan Cumhuriyeti Ekonomi ve Maliye Bakanlığı Arasında Mutabakat Zaptı

– Türkiye Cumhuriyeti Kamu İhale Kurumu ile Özbekistan Cumhuriyeti Ekonomi ve Maliye Bakanlığı Arasında Kamu Alımları Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı

– ⁠Türkiye Cumhuriyeti Kamu İhale Kurumu ile Özbekistan Cumhuriyeti Ekonomi ve Maliye Bakanlığı Arasında Kamu Alımları Alanında İşbirliğine İlişkin Program

– Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı ile Özbekistan Cumhuriyeti Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı arasında Ticari ve Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesine ilişkin Mutabakat Zaptı

– Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı ile Özbekistan Cumhuriyeti Rekabetin Geliştirilmesi ve Tüketicinin Korunması Komitesi arasında Tüketicinin Korunması Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı

– Türk Dünyası Belediyeler Birliği ile Özbekistan Ekonomi ve Maliye Bakanlığı arasında İşbirliği Mutabakat Zaptı

Toplantıda, Türkiye’nin Taşkent Büyükelçisi Ufuk Ulutaş, Ticaret Bakan Yardımcısı Sezai Uçarmak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Ahmet Berat Çonkar, Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Muhammet Bilal Macit, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Oruç Baba İnan, Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ebubekir Gizligider, Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Durmuş Ünüvar da hazır bulundu.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Özbekistan-Türkiye KEK Toplantısı’nı değerlendirdi

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Özbekistan ve Türkiye cumhurbaşkanlarının çok güçlü siyasi iradeyle, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri her alanda geliştirme konusunda talimatlar verdiğini kaydederek, “Bu kapsamda bakarsanız 3 milyarlık ikili ticaret hacmi yeterli değil, liderlerimizin belirlediği 5 milyar dolarlık ilk hedefe en kısa sürede ulaşacağız, daha sonra da önümüze 10 milyar dolar hedefini koyacağız. Hedeflere ulaştıkça yeni hedeflerle yolumuza devam edeceğiz.” dedi.

Yılmaz, Taşkent’te Özbekistan Başbakan Yardımcısı Cemşid Kuçkarov ile birlikte başkanlık ettiği Özbekistan-Türkiye Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 8. Dönem Toplantısı ve imza töreninin ardından basına değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye ile Özbekistan arasında 8. dönem KEK toplantısını tamamladıklarını ve bu vesileyle kardeş dost Özbekistan’da bulunmaktan büyük bir memnuniyet duyduklarını kaydeden Yılmaz, Özbekistan’a her geldiklerinde son derece sıcak bir misafirperverlikle karşılaştıkları gibi, son derece verimli toplantılar yaptıklarını ve bu toplantılarda kardeşlik bağlarını ekonomideki ilerlemelerle perçinlediklerini belirtti.

Geçen yıl iki ülke arasındaki ticaret hacminin 3 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini kaydeden Yılmaz, bunun eski dönemlerdeki rakamlara bakıldığında önemli yerlere gelindiğini göstermesine rağmen mevcut potansiyele bakıldığında hala yeterli seviyede olmadığını vurguladı.

“5 milyar dolarlık ilk hedefe en kısa zamanda ulaşacağız”

​​​​​​​Yılmaz, Özbekistan ve Türkiye cumhurbaşkanlarının çok güçlü siyasi iradeyle, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri her alanda geliştirme konusunda talimatlar verdiğini kaydederek, “Bu kapsamda bakarsanız 3 milyarlık ikili ticaret hacmi yeterli değil, liderlerimizin belirlediği 5 milyar dolarlık ilk hedefe en kısa sürede ulaşacağız, daha sonra da önümüze 10 milyar dolar hedefini koyacağız. Hedeflere ulaştıkça yeni hedeflerle yolumuza devam edeceğiz.” diye konuştu.

Bu çerçevede iki ülke arasındaki Tercihli Ticaret Anlaşması’nı genişletme yönünde müzakereler yaptıklarını aktaran Yılmaz, “İki tarafın da kazanacağı bir anlayış içinde ‘kazan kazan” anlayışı içinde tercihli ticaret sisteminin kapsamını genişletmek ve bu yolla ticaret hacmimizi arttırmak istiyoruz.” dedi.

Bugün Özbekistan Başbakan Yardımcısı Cemşid Kuçkarov ile birlikte iş dünyasıyla yuvarlak masa toplantısı gerçekleştirerek, iş insanlarını dinleme imkanı bulduklarını kaydeden Yılmaz, günümüzde geçmişle mukayese edilemeyecek kadar güçlü bir girişimci sınıf iş dünyasının oluştuğunu ve Türkiye’nin bu ülkeye ciddi yatırımlar yaptığını anımsattı.

Yılmaz, günümüzde 1900’e yakın Türk şirketinin Özbekistan’da faaliyet gösterdiğini ve toplam 5,6 milyar dolarlık yatırım ile on binlerce insana iş imkanı sağlayarak Özbekistan ekonomisinin bir parçası haline geldiğini belirtti.

Bir buçuk sene önce Kuçkarov’la birlikte imzaladıkları KEK toplantısı sonuç protokolünde belirledikleri 107 eylemin 83’ünü gerçekleştirerek yüzde 77’lik bir başarı düzeyini yakaladıklarını ifade eden Yılmaz, diğer eylemlerin uygulanmasıyla ilgili çalışmaların da devam ettiğini dile getirdi.

Yılmaz, bugün 82 eylemden oluşan yeni bir eylem planı imzaladıklarını ve bunun hayata geçirilmesi için her iki tarafın da çok titiz bir şekilde takipte bulunacağını kaydederken, bu eylemlerin hayata geçirilmesiyle organize sanayi bölgelerinden sertifikasyona, tarım, enerji ve madencilikten ticaret ve turizme tüm alanlardaki ekonomik işbirliği ve ilişkilerin her iki ülkenin lehine olacak şekilde çok daha üst düzeylere ulaşacağını vurguladı.

Coğrafya olarak Orta Asya’nın kalbinde, Fergana Vadisi gibi tarihi bir coğrafyada yerleşen Özbekistan’ın 37 milyonu aşan iyi eğitilmiş, genç ve dinamik bir nüfusa sahip olduğuna dikkati çeken Yılmaz, Özbekistan’ın bu avantajlarının yanı sıra tabii varlıkları olan, potansiyeli yüksek bir ülke olduğunu söyledi.

Yılmaz, bundan dolayı Özbekistan ile ilişkilere bakıldığında, çok sektörlü bir yaklaşım içinde olduklarını ifade ederken, bu ülke ile sanayi alanında önemli işbirliklerinin yanı sıra tarım, turizm ve diğer alanlarda da güçlü ilişkilerinin bulunduğunu belirtti.

Kültür turizmi konusunda muazzam bir mirasa sahip, önemli bir medeniyet merkezi olan Özbekistan’a Türkiye’den büyük ilginin olduğuna değinen Yılmaz, bu çerçevede Özbekistan ile ulaşımı kolaylaştırmak için başta hava yolları olmak üzere taşımacılığı daha da arttırmayı planladıklarını aktardı.​​​​​​​

Yılmaz, geçen sene Türkiye’nin turizmden elde ettiği gelirin 61 milyar doların üstünde gerçekleştiğini ve 62 milyondan fazla insanın Türkiye’yi ziyaret ettiğini anımsatarak, ülkesinin turizm, enerji ve madenciliğin de aralarında bulunduğu birçok alanda Özbekistan’la işbirliklerini daha üst düzeye çıkarmak istediğini sözlerine ekledi.

“Özbekistan’da 1900’e yakın Türkiye’den firmamız var”

Yılmaz, Özbekistan ziyareti kapsamında, Taşkent Teknopark’ta düzenlenen Türkiye-Özbekistan İş Forumu’na katıldı.

Burada konuşan Yılmaz, iki ülke arasındaki kardeşlik temellerinin derin tarihi ve kültürel bağlarla örüldüğünü, ataların İpek Yolu’nda kurduğu kardeşlik köprülerinin modern dünyada sağlam temellere dönüştüğünü söyledi.

İki ülke işbirliğinin bugünkü düzeyine ulaşmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in samimiyet, dostluk ve karşılıklı güvene dayalı ilişkilerinin oynadığı role işaret eden Yılmaz, bu güçlü liderlik sayesinde yürütülen çalışmalarda sağlam bir zeminin oluştuğunu ifade etti.

Yılmaz, bir ülkenin sadece kamu ya da sadece özel sektörle kalkınamayacağını, her iki yapının uyum içinde olması gerektiğini vurgulayarak, düzenleyici, yön gösterici, altyapı hazırlayan ve kaliteli eğitim sistemi kuran bir kamu yapısı ile rekabetçi, üretken, yenilikçi ve girişimci bir özel sektörün birbirini tamamladığını, bu dengeyi sağlayan ülkelerin uluslararası alanda öne çıktığını kaydetti.

8. Karma Ekonomik Komisyon Dönem Toplantısı’nın başarıyla tamamlandığını, alınan kararların yalnızca kamu kurumlarını değil, özel sektörü de yakından ilgilendirdiğini bildiren Yılmaz, imzalanan protokol kapsamında Tercihli Ticaret Anlaşması’nın genişletilmesinin öngörüldüğünü, madde sayısının artırılarak ticaret hacminin büyütülmesinin hedeflendiğini, ikili ve transit karayolu taşımacılığının geçiş belgesi aranmaksızın gelişmesinin planlandığını anlatarak, bürokratik ve fiziki altyapının uyumlu hale getirilmesi ve maliyetlerin azaltılmasının özel sektörün rekabet gücünü artıracağını söyledi.

Ayrıca protokol kapsamında, Türkiye ve Özbekistan’da düzenlenecek uluslararası fuarlara karşılıklı katılımın öngörüldüğünü, bu fuarların özel sektörün ürünlerini daha iyi tanıtmasına imkan sağlayacağını dile getiren Yılmaz, Özbekistan’da ihracat yapma potansiyeline sahip kadın girişimcilere yönelik eğitim ve tecrübe paylaşımı yapılacağını ifade etti.

Cevdet Yılmaz, şöyle konuştu:

“Yeni Taşkent başta olmak üzere Özbekistan’da öne çıkan inşaat projeleri için Özbek tarafınca Türk firmaların uygun projelere davet edilmesini öngörüyoruz. Bugüne kadar çok güzel projeler gerçekleştirdi Türk iş dünyası. Taşkent’te de sembol birçok projeye firmalarımız imza attılar. Onlarla gurur duyuyoruz. İnşallah yeni dönemde de yeni projelerle yeni bir takım iş birlikleriyle bu devam edecektir.

Yine Özbekistan’da özelleştirme programı var. Türkiye’de de tanıtımı yapılmıştı. Bu programa da Türk iş dünyasının ilgi göstermesini özellikle bekliyoruz. Özelleştirmeyi Türkiye de biliyorsunuz geçmişte yoğun bir şekilde yaptı. Burada amaç sadece kamuya gelir elde etmek değil. Bu özelleştirmeyi iyi anlamak gerekiyor. Esas olan serbest piyasa mekanizmasını kurmak daha rekabetçi bir yapı oluşturmak. Bunu yaptığınız zaman kaynakları daha verimli kullanıyorsunuz, fiyatlar düşmeye başlıyor. Bu da vatandaşa refah olarak yansıyor. Hem yeni istihdam imkanı olarak hem daha düşük fiyatla ürün alma imkanıyla vatandaşın refahı artmış oluyor.”

Yılmaz, Türkiye ile Özbekistan arasındaki stratejik işbirliğinin sadece sanayi ve tarım alanıyla sınırlı değil, turizmde de daha kapsamlı ortaklıklar kurulması gerektiğini belirterek, Türkiye’nin dünya genelinde turizmde 4’üncü sırada yer aldığını, bu alandaki tecrübelerin paylaşılmasına hazır olduklarını kaydetti.

Özbekistan’ın Fergana Vadisi gibi doğal varlıkları ile Semerkant, Buhara ve Hive gibi tarihi şehirlerin inanç ve kültür turizmi açısından büyük bir potansiyel taşıdığını anlatan Yılmaz, bu zenginliklerin birleştirilmesinin, hazırlanan eylem planının önemli bir parçası olduğunu söyledi.

Yılmaz, sağlık hizmetlerinin de işbirliği yapılabilecek önemli bir alan olduğunu, tarım ve gıda konusunda da işbirliğine açık olduklarını dile getirerek, şöyle devam etti:

“İki ülke arasındaki ilişkilerde ticaretimiz şu anda 3 milyar dolar seviyelerine gelmiş durumda. 3 milyar dolar geçmişe göre az değil ama potansiyelimize göre yetersiz. Liderlerimiz 5 milyar dolar hedefini ortaya koymuş durumda. Ama bunu kim yapacak? Siz yapacaksınız. Özel sektör yapacak. Şirketler yapacak. Biz kamu olarak işinizi kolaylaştıracağız. Size elverişli bir ortam sağlayacağız. Bu hedefleri siz bu ortamda gerçekleştireceksiniz inşallah. Hedefimiz ilk aşamada 5 milyar sonra 10 milyar dolar.

Karşılıklı yatırımları arttırmamız gerekiyor. Bugün iş dünyasıyla bir dar kapsamlı yuvarlak masa toplantısı da yaptık. Çok verimli geçti gerçekten. Farklı bir noktaya gelinmiş durumda. Şu anda Özbekistan’da 1900’e yakın Türkiye’den firmamız var. Bunların yaptığı yatırımın toplam tutarı 5,6 milyar dolara ulaşmış durumda. Binlerce insana istihdam sağlıyorlar, ihracat yapıyorlar. Kamu maliyesine vergilerle katkıda bulunuyorlar. Bunların sayısının artmasını temenni ediyoruz. Ama artık iki yönlü bir şekilde olmasını da istiyoruz. Özbek firmaların da uygun alanlarda Türkiye’ye yatırım yapmasını bekliyoruz. Onlara her türlü kolaylığı sağlayacağımızı da buradan ifade etmek istiyorum.”

Özbekistan’ın sahip olduğu sanayi potansiyeline, genç ve dinamik nüfusuna dikkati çeken Yılmaz, bu potansiyelin mutlaka değerlendirilmesi gerektiğini, Türkiye ile Özbekistan’ın sahip olduğu ekonomik avantajları bir araya getiren modellerin geliştirilmesinin önemli olduğunu kaydetti.

Yılmaz, bir firmanın Türkiye’de yatırım yapmasının ardından artık o firmanın yabancı değil, Türkiye’nin firması olarak kabul ettiklerini belirterek, “Bu çerçevede Türkiye’de de çok geniş yatırım imkanları olduğunu buradan ifade etmek istiyorum. Özbek kardeşlerimizi, yatırımcılarımızı Türkiye’ye de beklediğimizi ifade etmek istiyorum. Birlikte Özbek ve Türk firmalarının işbirliğiyle, ortaklıklarıyla çok şey yapılabilir. Sadece Türkiye ve Özbekistan’ın da değil üçüncü ülkelerde de birlikte çalışabilirler. Ben inanıyorum ki bu da önemli avantajlar sunacaktır her iki ülkeye de.” değerlendirmesinde bulundu.

Yılmaz, şirketlere, yeşil ve dijital dönüşüm süreçlerini kapsayan ikiz dönüşümü kaçırmamaları tavsiyesinde bulunarak, şunları kaydetti:

“Hem kamu kurumları hem de şirketler yapay zeka başta olmak üzere dijital teknolojileri daha iyi kullansınlar. Ayrıca da bu alanlarda yeni şirketler, start-up’lar oluşması, yeni şirketler kurulması da geleceğin ekonomileri anlamında çok kıymetli. Sağlıktan sulama sistemlerine, güvenlikten eğitime her alanda yapay zeka dönüştürücü bir etki yapacak. Bazı meslekler ortadan kalkacak, yeni bazı meslekler çıkacak. Bunlardan daha önemlisi mevcut meslekleri icra etme biçimimiz değişecek. Yollarımız, yöntemlerimiz değişecek. Lütfen bu yapay zeka konularına hep birlikte daha fazla önem verelim. Burada da işbirlikleri yapalım. Bu anlamda üniversite, sanayi işbirliğine de, Ar-Ge konularına da yine büyük önem vermemiz lazım diye ifade etmek istiyorum.”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, program öncesinde, Özbekistan Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Maliye Bakanı Cemşit Kuçkarov ile Taşkent Teknopark’ı ziyaret ederek, yetkililerden bilgi aldı, buradaki imalat alanları ve stantları gezdi.